Świat map

Jeszcze tylko przez niecały miesiąc (do 02 kwietnia) macie możliwość wybrania się na wystawę map "You are here" w Szkockiej Bibliotece Narodowej. A ponieważ zbliża się weekend, może będąc w centrum i zajrzycie na tę niewielką, ale bardzo interesującą wystawę. Ekspozycja w bardzo prosty, przejrzysty i przystępny sposób pokazuje rozwój kartografii, rodzaje map i sposoby obrazowania zjawisk.

szkocka biblioteka narodowa

Wystawa ma na celu zapoznanie zwiedzajacych z podstawowymi zagadnieniami kartografii - zarówno tworzeniem jak i odczytywaniem map.

Wystawa została skonstruowana w sposób "od szczegółu do ogółu", czyli od planów najbliższej okolicy biblioteki i tej części miasta, po plany Edynburga. W miarę przesuwania się wgłąb wystawy stopniowo oddalamy się (zoom out) i oglądamy bardziej ogólne mapy - Szkocji, Wielkiej Brytanii, Europy i Świata. Zaprezentowano różne rodzaje map, mapy historyczne i tematyczne, przy okazji pokazując jak różne zjawiska można przedstawić na mapach.

Stare plany miasta (XVIII-XIX wiek) uświadamiają jak zmieniał się układ przestrzenny miasta na przestrzeni lat. I choć na obszarze starego miasta nie dokonano jakichś znaczących zmian, to jeśli popatrzy się na inne regiony z łatwością dostrzeżemy zmiany jakie nastąpiły i ekspansję miasta. Tu warto dodać, że miasto jest żywym systemem i nieustannie się zmienia, co jednocześnie odpowiada na jedno z pytań postawionych na wystawie - "Czy mapy się przeterminowują?".

stary plan Edynbuga
Na stronie biblioteki możecie zobaczyć w powiększeniu plan Edynburga z 1780 roku --> klik

stare plany miasta, stary plan Edynburga

plan Edynburga 19 wiek
W cyfrowych zbiorach biblioteki zobaczyć można także ten wielkoskalowy plan Miasta Edynburga z Leith'em i przedmieściami z 1981 roku stworzony przez J. C. Bartholomew --> klik.

Najbardziej istotnym eksponatem wystawy jest pierwsza, samodzielna mapa Szkocji wydrukowana najprawdopodobniej w 1560 w Wenecji, a bazująca na Angielskiej mapie z 1546. Mapa ta została symbolem wystawy, ponieważ jest dla Szkocji najistotniejsza, na tej mapie z XVI wieku ukazuje Szkocję jako samodzielny kraj. 

stara mapa szkocji
Mapę w powiększeniu możecie zobaczyć w cyfrowych zbiorach muzeum --> klik

W dalszej części wystawy zaprezentowano mapy Wielkiej Brytanii. Najstarsze, zachowane mapy Wysp Brytyjskich pochodzą z XIV wieku, jednak pierwsza samodzielna mapa tego kraju pochodzi z 1556 roku i możecie przyjrzeć się jej online --> klik.


Powyższa mapa jest dla mnie dużą ciekawostką i sporą atrakcją - ukazuje obszary należące do poszczególnych firm naftowych na terenie wód terytorialnych Wielkiej Brytanii. Na tej podstawie widać gdzie występują złoża ropy naftowej pod dnem morza. Mapa pochodzi z lat 70-tych XX wieku, i z pewnością wiele od tego czasu się zmieniło (część złóż została wyeksploatowana, niektóre firmy przestały istnieć, zmieniły nazwę lub właściciela), jednak mimo tego daje piękny obraz występowania i wydobywania złóż, tego czego na co dzień nie widzimy, a czasem nawet nie zdajemy sobie sprawy.  

Na wystawie zaprezentowano także mapy edukacyjne - mapa szkolna z 1852 roku i geograficzne zabawki z XIX wieku. Stare mapy Europy są szczególnie ciekawe dla nas Polaków, ponieważ możemy na nich zaobserwować jak zmieniały się granice ówczesnej Polski, w jaki sposób była ona pokazywana na mapach w czasach zaborów, a także próbować odnaleźć znane nam dziś miasta.



Ostatnia część wystawy pokazuje mapy świata. Najciekawszym eksponatem jest Atlas Maior czyli wielki atlas wydany w Holandii w 1665 roku. Atlas składa się z kilku tomów w skład których wchodzą 594 mapy i ponad 3000 stron tekstu z opisem poszczególnych regionów. Jest to imponujące dzieło, jeżeli chcecie je zgłębić ponownie odsyłam do zbiorów cyfrowych biblioteki, gdzie możecie także odnaleźć strony poświęcone dawnej Polsce --> klik.


Wystawa map odpowiada również na kilka podstawowych pytań i problemów z zakresu kartografii takich jak:



Mam nadzieję, że tym wpisem zainteresowałam Was zarówno mapami, jak i samą wystawą i zachęcam do jej odwiedzenia! 

Wystawa znajduje się w Szkockiej Bibliotece Narodowej (National Library of Scotland), która mieści się na George IV Bridge, nieopodal Royal Mile.

Wystawa czynna jest codzienne:

Pon - Pt - 10-20
Sob - 10-17
Nd - 14-17

Jeżeli macie jakieś pytania to piszcie, postaram się na nie odpowiedzieć. 

Pozdrawiam!

Etykiety: , , ,